As prostitutas irreais

Hai series de televisión que un segue por motivos ben diferentes dos habituais. A miña é The Deuce. Sígoa en espera dunha variación no rumbo; sígoa como tanta xente vive. Cando nin se estreara o primeiro capítulo, víraa anunciada aquí e aló coma unha serie sobre a orixe do cinema porno na cidade de Nova York, pero non coma unha serie sobre o porno en NY. O matiz era importante. Quería dicirse que a trama se centraba en todo o que había arredor dese negocio, principalmente actividade mafiosa. Agradecín que así fose. A pornografía xa é, polo común e para ollos medianamente sofisticados se non media o instinto, algo moi ridículo de ver aínda estando o produto rematado, como para aínda por enriba ter que seguir o proceso de elaboración.

Encetada a segunda tempada, podo dicir que a promesa se cumpre soamente a medias. Do fai e desfai na sombra do capo de barrio Rudy Pipilo e compaña, ver, vemos pouco. A serie é o previsible na televisión, a de onte ou a de hoxe: un clixé tras doutro con algún xiro de guión intercalado para evitar a completa rutina. A diferencia márcana cousas coma a verosimilitude. Pois ben, de todos estes clixés, pareceume rechamante en particular un: a prostituta irreal.

As prostitutas que saen en The Deuce son das que cobran catro pesos e o fan con calquera onde sexa; mulleres que, malia non ser propiamente vellas moitas delas, levan botado noites sen unha triste ducha e ó frío, aceptan o seu papel, o mundo no que se moven e chegan a obrar en consecuencia. Son ou deberan ser. Porque o que se ve na pantalla son, pola contra, ánimas ignorantes de teren sido tocadas pola santidade. Viven na podremia pero a podremia nunca chegou a se infiltrar nelas. Hai unha que ten de cliente habitual un home tirando a vello que lle paga por miraren xuntos filmes en branco e negro. Só iso. Unha vez, el adormece antes ca ela, que leva présa e non quere espertalo para lle cobrar. Así que ela mesma lle abre a billeteira, colle a cantidade xusta e bule a entregarlla ó seu chulo, que agarda na rúa de moi mala ostia, pola tardanza (ela botou alí a noite) e pola susceptibilidade de ter sido estafado. El acaba por amosarlle a orde xerárquica sen violencia explícita, tirando as gafas de sol no chan e obrigándoa a recollelas e devolverllas.

Que hai de extraño no anterior? Que ela, ó abrir a carteira do dormente, non aproveitara para lle afanar sequera un billete. Nin un dólar. Nada. Na vida real, moi probablemente o faría. E non collería máis por saber que tería que volver alí máis veces. Unicamente por ese motivo.

A ficción implica tomarse máis dunha licencia no tratamento do que se chama realidade. Unha historia xurde cando nunha extensión de cor azul se introduce un ton vermello. Trátase de crear unha reacción. Se o que fas é pintar de vermello canto antes era azul, iso é simplemente un cambio de cor na uniformidade.

Da intención de maquillaxe moral falaremos outro día.

24 septiembre, 201825 septiembre, 2018 by Gerardo Vidal 2 comentarios

Cruzar a rúa e atopar emprego

Foto: Oscar Marzaroli

Colleume a noticia da última saída de ton de Emmanuel Macron volvendo ó Raintown de Deacon Blue. Lembrara o outro día unha das cancións pensando en bares que xa non están e deberan estar. O álbum, tal vez o mellor destes de Glasgow por esa espontaneidade propia do comezo, fala do que lle quita o sono á clase obreira: a ansiedade de pagar facturas e máis facturas sen dar nunca saído da burata. Paradoxalmente, a canción, Loaded (“podre de cartos”), soaba moito na playlist dun bar máis para funcionarios e xente ben, La Fundación, que estaba preto da Praza do Campo. Eu ía por alí con certa frecuencia. Ulía sempre a perfume de limón, tiña sofás, o camareiro aparentaba non detestarte, canda o café poñíache un pasteliño no sitio de nada e mesmo había unha falsa lareira. Nos bares de clase obreira de Lugo a música, coma case todo, é infinitamente menos agradable, polo común. Neste sentido, e nunha vida da que xa non podo esperar demasiado, o meu desexo de confort e calma sempre manda á lona á conciencia de clase.

Segundo a noticia, Macron estaba nos xardíns do Elíseo nunha especie de xornada de portas abertas para o pobo, cando se lle achegou un horticultor de 25 anos desempregado e explicoulle que por moito currículo que mandaba e por moita inscrición en toda oficina ou empresa de búsqueda de emprego, ninguén llo quería dar. Dun Presidente, en tal situación, sería de prever unha mestura de comprensión condescendente e incitación irracional a seguir afundindo na lameira cunha venda nos ollos. Mais sorprendeume a solución que atopou. Amigablemente intransixente, ofreceuse el mesmo a lle atopar, mediante o único acto de cruzar a rúa, un choio dos moitísimos que segundo el había vacantes na hostalería, na construción e demais, sen máis requisito de contratación ca ter gana de dar o callo (non vin a súa cara cando dixo isto, que é difícil de dicir sen parecer un alieníxena). Aquí podería traducirse todo o anterior por un: «Non me toques o carallo e vai traballar, mangante».

Digo que me sorprendeu porque decidiu comportarse xusto como tanto se di que é: un de tantos gobernantes actuais que viven do Estado ó tempo que comparten unha ideoloxía que persigue a súa práctica supresión en favor da iniciativa individual e privada. Ideoloxía asimilada por boa parte da clase obreira, non sei en Francia, aquí sen dúbida ningunha. O que impresiona é o seu completo descoñecemento dos límites tanto morais como do seu cargo, se foi quen de facer tal cousa cando se supoñía que a distancia que o separa dos horticultores de 25 anos debía estreitarse por un momento.

Parece que hai tempo que se cruzou máis ca unha rúa, e por aló arriba xa non se escoitan cancións sobre pagar facturas, nin sequera nos bares equivocados.

17 septiembre, 201817 septiembre, 2018 by Gerardo Vidal 1 comentario

Os nenos que só lían o Harry Potter

Sen fachenda ningunha, podo dicir que fun un dos non moitos que soubo que a serie de Harry Potter ía dar millóns tanto de euros coma de lectores moito antes de que así sucedera. Botando un ollo pola Biblioteca Municipal de Lugo, a do parque de Frigsa, descubrín aquela primeira novela, creo que encadernada en tons verdes. Xa non era un rapazolo, mais tiña curiosidade por saber o que se estilaba para uns e para outros. O libro parecía un máis deses novelóns grosos asinados por nome forasteiro que con tanta frecuencia acadan os andeis e os escaparates das librarías de prensa. Nin sequera estaba na zona de novidades, nin tiña, de primeiras, nada que non tiveran outros de estética e propósito similar. É o que ocorre cos supervendas: nunca se sabe ben como é que o chegan a ser.

Folleando no exemplar aínda con escaso sinal de uso, ás tres páxinas comecei a imaxinar a súa adaptación ó cinema. Así foi, malia que non creo que sexa ningunha fazaña. Tal vez iso é o que J. K. Rowling logrou e outros moitos non. Iso, que non se pode explicar con palabras e que ocorre por un procedemento totalmente arbitrario. Porque non quere dicirse que o Harry Potter sexa literariamente superior a ningún desoutros novelóns ou sagas de ídem, non. É só que acadou esa diferencia a ollos do público.

Retornou agora esta lembranza porque ultimamente se veu falando de libros supervendas e se volveu apelar, por enésima vez, a unha das súas supostas bondades: a de crear novos lectores, e apelouse a ela en sentido amplo: como fórmula estándar.

Cando o fenómeno Harry Potter estaba acadando o seu punto máis alto, con varias entregas xa publicadas, apareceu nun xornal unha reportaxe con entrevistas a xente do gremio das bibliotecas públicas. A responsable dunha da provincia de A Coruña, penso, explicaba que, desde a chegada do H. P., era certo que estaban a aparecer por alí moitos nenos que antes non collían nunca un libro. De seguido, non sei se con vergonza ou con malicia, engadía que ó único que viñan eses nenos era a preguntar se chegara xa a nova novela do Harry Potter. Se a resposta era si, levaban o novelón; se era non, marchaban coas mans tan baleiras como as trouxeran. Non lles interesaba ningún outro libro.

Ás veces téndese a pensar que cómpre reducir ó mínimo ou enmascarar todo elemento «conflictivo» nunha obra literaria, a xeito de engado para un lector moi ocasional ou directamente principiante, para que se afeccione e deixe de selo. Un pouco coma os pais que lle deixan ó neno fedellar no smartphone para que logo teña mellor disposición a facer o que se lle di. A miña experiencia, como autodidacto e diletante que son, foi algo diferente: lectura a discreción. Naturalmente, sendo adolescente e vindo de ler pouco máis có que me impoñían no colexio, non era de esperar unha correcta asimilación de todo, e esta non se deu. Con todo, o método valeume para me crear un criterio. Polo menos, fun quen de diferenciar aquilo do que gustaba máis daquilo do que gustaba menos. Criterio variable co transcorrer dos anos, tamén é certo, pois non poucas veces volvín ó que de primeiras non me chistara moito e acabou por figurar entre as miñas lecturas favoritas.

Que os nenos que só lían o Harry Potter se dediquen ó smartphone.

10 septiembre, 2018 by Gerardo Vidal Deja un comentario

Iso do politicamente incorrecto

Foto: Ian Bunyan

Nunha pasaxe de L’ affaire N’ Gustro («El asunto N’ Gustro», en España, no seu día), novela moi negra de J. P. Manchette, o protagonista, canda unha grea de axitadores de ultradereita (malia que el non se adscriba a máis ideoloxía cá que satisfaga a súa vaidade e/ou lle encha a carteira), acaba de deixar moi escarallado un grupo de militantes esquerdistas. Vai pola rúa coa única amargura de levar os pantalóns rachados cando bate cunha súa compañeira de cama ocasional, militante de esquerda ela que non se atopaba no grupo agredido. A moza recrimínalle o que vén de suceder: «Supoño que agora escarmentastes». El pensa no curioso que é que, logo dun enfrontamento, cada un dos bandos coide terlle dado un escarmento ó contrario. Se nos guiamos polas declaracións posteriores dos candidatos, o mesmo ocorre logo dun debate en campaña electoral, por poñer só un exemplo; e aquí os compañeiros de cama poden chegar a ser, andado o tempo, aínda máis opostos a priori.

É comprensible que todo o mundo cobice a victoria, por moito que Josep Fontana deixara dito que era unha cousa completamente inútil. Faise moi dura a existencia sen un obxectivo que conquistar, para uns, e para todos, e no mundo actual, sen o prestixio que dá. Menos explicable me parece a loita que nos veu lembrar a lea na que se meteu Rober Bodegas; non é que meterse nelas faga a ninguén bo cómico, mais direi que os bos, a pouco que demostren selo, acaban sempre por meterse nunha. Se a expresión «politicamente incorrecto» fora ente vivo e intelixente, seguro que tería gana de matar uns cantos millóns de humanos, sequera pola lixeireza coa que intentan apropiarse dela e definir o seu significado ó seu gusto. Son politicamente incorrectos os brancos que renegaron do raciocinio a querer degradar sen a menor gracia nin interese ós negros, e sono os negros, co respaldo de moitos brancos pero sen a menor gracia nin interese, a querer degradar eses brancos. Sono os amigotes etílicos, normalmente con moza ou esposa na casa, tamén hai que dicilo, a querer (auto)convencer(se) de que os anuncios aqueles de Axe tiñan base real a conta de cagar pola pouca dignidade que teñan, e sono as militantes do todas-divinas-agás-as-que-non-son-da-Nosa-Corda-e-todos-sucios-agás-os-aliados, obviando o feito de que a súa causa, ameazadora do establishment segundo elas, foi abrazada mesmo nos faladoiros faranduleiros televisivos, e non preguntándose por que sucede isto cando tal vez chegaran a algunha conclusión para elas sorprendente se o fixeran. Sono novamente os amigotes etílicos, desta vez na praia, cando oen que anda un homo preto e arriman o cu á parede por se acaso, e sono eses homos cando se fan esa palla mental na que Deus vive nun arco da vella e ser hetero implica viaxe obrigatoria na barca de Caronte; isto último, en xustiza, é máis ben idea de heteros con complexos varios, entre eles o de culpa polo que xamais fixeron. Sono esquerdistas con aínda menos estilo cá amiga do comenencias da novela de Manchette cando ensinan as tetas pintadas de cor rosada diante dun Cristo coma se iso fora transgresión (aínda que nunca recoñezan tal intención e poñan cariña falsorra de inocente cando chega o reproche), e sono os que poñen a bandeira española co paxarón no vidro traseiro do coche e falan do que descoñecen, que é todo agás como poñer a coitela da afeitadora para un rape a ras de coiro.

Agás unha presada de xente que vai por libre, todo o mundo se proclama politicamente incorrecto hoxe.

E a cuestión á que nos leva este desenvolvemento dos feitos é clara e non tan desconcertante cando xa non se acredita nos conceptos máis ca por comenencia: Que pasou a ser o politicamente incorrecto?

Mentres non se lle dea unha resposta cumprida e cabal, non terei outra que facer, por unha vez, coma os que din que nin son de esquerdas, nin de dereitas. Eu, nin politicamente correcto, nin politicamente incorrecto: unha flor do toxo.

3 septiembre, 20183 septiembre, 2018 by Gerardo Vidal Deja un comentario